naprijed »

[jača kiselina istiskuje slabiju kiselinu iz njene soli!]

Često je postavljano pitanje da li reakcijom klorovodične kiseline sa nitratom nastaje dušična kiselina?

Potrebno je zapamtiti da jača kiselina istiskuje slabiju kiselinu iz njene soli!

Oksidacijski broj dušika u dušičnoj kiselini je +V, a klora u klorovodičnoj kiselini je -I. To je samo kisela otopina nitrata, koja ima oksidacijska svojstva. Smjesa može reagirati sa bakrom, zato što sadrži vodikove i nitratne ione, ali se dušična kiselina ne može izdvojiti iz te otopine.

Evo jednadžba reakcije:  
  0         +V                                  +II              +IV
Cu_(s) + 2 NO₃^–_(aq) + 4 H⁺_(aq) → Cu²⁺_(aq) + 2 NO_2(g) + 2 H₂O_(l)

 Elektronegativnost cetralnog atoma proporcionalna snazi kiseline. Atom klora u perklornoj kiselini je u +7 oksidacijskom stanju, elektronegativniji je od atoma sumpora u sumpornoj kiselini koji je u +6 oksidacijskom stanju. Ali nisu sve oksokiseline jače od halogenovodičnih, npr. hipoklorasta je slaba dok je oksidacijski broj klora +1, dok je u klorovodičnoj -1.

Fluorovodična kiselina je slaba kiselina, zato što je vodikova veza između atoma vodika i fluora jaka. Zbog toga kiselina ne disocira u potpunosti.

Primjer 1:

KCLO₄ + H₂SO₄ --/--> KHSO₄ + HClO₄ (reakcija nije moguća)

K₂SO₄ + HClO₄ ----> KHSO₄ + KClO₄

Primjer 2:

HF_(aq) <----> H⁺_(aq) + F^-_(aq) (ravnoteža reakcije pomaknuta ulijevo, odnosno prema reaktantima)

Možemo pretpostaviti da prema tome klorovodična kiselina slabije disocira od jodovodične kiseline. To je jedan dio koji utječe na snagu neke kiseline. Ali to ne može zadovoljiti pravilo da jača kiselina istiskuje slabiju kiselinu. Da bi vidjeli koja kiselina istiskuje drugu kiselinu, moramo pogledati valenciju središnjeg atoma.

Ova tablica pokazuje konstante disocijacije. Prema toj tablici klorovodična kiselina je bolje disocira od sumporne kiseline.

Primjer 3:

Mg₃(PO₄)₂ + H₂SO₄ --> H₃PO₄ + MgSO₄
Valencija fosfora u fosfatnom anionu je +V, a sumpora u sumpornoj kiselini je +VI. Prema tome sumporna kiselina reagira sa fosfatima pri čemu nastaje fosforna kiselina i sulfatni ion. To nam onda može reći da obrnut proces nije moguć!

MgSO₄ + H₃PO₄ --/-->

To možete napisati i za klorovodičnu i dušičnu kiselinu. A smjesa klorovodične kiseline i nitrata može reagirati sa bakrom, ali se iz te smjese ne može izdvojiti dušična kiselina.

Ovo su informacije iz već napisanih postova.  

Kiseline su tvari koje u vodenim otopinama povećavaju koncentraciju vodikovih, odnosno oksonijevih iona. Kiseline su proton donori, elektron akceptori. Proton predstavlja vodikov ion H⁺, odnosno oksonijev ion H₃O⁺.

HCl_(aq) + H₂O_(l) <---> H₃O⁺_(aq) + Cl^-_(aq)

Konjugirani par baza(1) i kiselina(2)
Konjugirani par kiselina(1) i baza(2)

Baza ili lužine su tvari koje u vodenoj otopini povećavaju koncentraciju hidroksidnih iona(OH^-). Baze su  proton akceptor , odnosno elektron donori.

NH_3(aq) + H₂O_(l) <---> NH₄⁺_(aq) + OH^-_(aq)

Konjugirani par kiselina(1) i baza(2)
Konjugirani par baza(1) i kiselina(2)

pH = -log[H₃O⁺]                   pOH = -log [OH^-]

c(H₃O⁺) = [H₃O⁺]

K_w = [H₃O⁺] * [OH^-]               pH + pOH = 14

K_w = 1* 10^-14 mol² dm^-6   t = 25 °C

Zanimljivo je znati da je fluorovodična kiselina jedina kiselina koja reagira sa silicijevim(IV) oksidom koji ulazi u sastav stakla. Zbog toga nagriza staklo, pa se rabi pri graviranju i matiranju stakla. Stoga se čuva u plastičnim bocama. Važna je uporaba fluorovodične kiseline i u proizvodnji kriolita, a manje količine se rabe za dobivanje kositrova(II) fluorida, kao i natrijevog fluorida koji se dodaje zubnim pastama jer štiti zubnu caklinu od karijesa.

Reakcija sa silicijevim dioksidom: SiO₂(s) + 4HF --> SiF₄(g) + 2H₂O