naprijed »

[članovi obrate pozornost na pravila]

Slično kao što imamo temu o pirotehničkim smjesama, otvaram i temu u vezi eksplozivnih tvari. Ovdje također vrijedi da članovi obrate pozornost na pravila, ali ukratko - naglasak nije na načinu upotrebe (pogotovo ne u smislu izrade eksplozivnih naprava!), nego više na samom dobivanju i svojstvima eksplozivnih tvari.


    

Počeo bih sa spominjanjem nitroceluloze, s obzirom da sam već na više mjesta govorio o njoj, te s obzirom da imamo već i opisanu sintezu ovdje.

Radi se o vrlo lako zapaljivom spoju koji se dobiva nitriranjem celuloze. Obično dolazi u obliku žućkastih vlakana, sličnih samoj celulozi. Nitroceluloza nije osjetljiva na trenje i udarce, ali zato izgara čim dođe u kontakt s plamenom ili užarenim predmetima, što je prikazano na ovoj snimci. Primjetite kako je izgaranje potpuno, tj. ne nastaje dim, te nema nikakvog ostatka na pločici nakon izgaranja. Zbog toga je i poznata kao smokeless powder, ili bezdimni barut.

[Metil etil keton peroksid (MEKP)]

Metil etil keton peroksid (MEKP) je organski peroksid koji dolazi u obliku bezbojne uljaste tekućine relativno specifičnog (meni osobno, prilično neugodnog) mirisa. Najčešće dolazi u obliku linearnog dimera, iako postoje i drugi oblici ove tvari.

Razrijeđene otopine ove tvari (30-60%) koriste se kao katalizatori u proizvodnji fiberglass-a i sličnih materijala. U većim koncentracijama je eksplozivan, iako je nešto manje osjetljiv na trenje i udarce od aceton peroksida.

U radu s metil etil keton peroksidom treba biti izuzetno oprezan, ne samo zbog eksplozivnosti, nego i otrovnosti.

        
   _{(klik na slike za veći prikaz)}

Metil etil keton peroksid prikazan na slici iznad dobiven je tako da je u ledenoj kupci postepeno pomiješano unaprijed ohlađenih 23 mL vodikovog peroksida (w=30%) sa isto tako ohlađenih 16 mL metil etil ketona. Tada je postepeno dodavano 10 mL klorovodične kiseline (w=19%) pri čemu se pazilo da temperatura ne naraste iznad 5 °C. S obzirom da klorovodična kiselina služi samo kao katalizator, vjerojatno se mogla koristiti i manja količina od navedene. Nakon što se sva klorovodična kiselina dodala, staklenka je ostavljena u frižideru 24 h, te je rezultat prikazan na slici iznad. MEKP je odvojen pipetom i dodan u zasićenu otopinu natrijevog hidrogenkarbonata, te nakon toga u destiliranu vodu. Time se neutralizirala prisutna klorovodična kiselina, odnosno isprao konačan produkt. Ovom metodom dobiveno je oko 4 mL metil etil keton peroksida. Vjerojatno se moglo dobiti i više da se koristio čišći metil etil keton, ali poanta ovdje nije bila dobiti veliku količinu MEKP-a, nego tek dovoljno da se ispitaju neka njegova poznatija svojstva.


Izvor: Tema o MEKP-u na sciencemadness.org.

Na ovoj snimci vidi se rezultat detonacije male količine MEKP-a upijenog u drvo. Na ovoj pak se snimci vide karakteristične nakupine MEKP-a u vodi.

[Electrochemistry never lies]

Zanimljiva sinteza, a i zvuk na videu je dobar